Na een jaar of 20 (!) nauwelijks gespeeld te hebben was het afgelopen week zo ver: ik heb (eindelijk) weer een keertje Dungeons & Dragons gespeeld.
Dat was wel even wennen, maar eerlijk gezegd: voor herhaling vatbaar! Volgende week weer!
Het spel
De komende dagen (weken?) zal ik een reeks berichten plaatsen over het spel en de regels.
Aangezien ik het zelf ook nog moet leren kan ik de informatie gelijk delen 😎
(Een handvol posts met uitleg van de regels, in het Nederlands, vind je hier.)
Populair
De 5e versie van D&D kwam uit in 2014. (Toch al weer vijf jaar geleden.) Het is een beetje 'terug naar het begin'. Eenvoudigere regels, makkelijker te spelen.
Dat alleen verklaart niet waarop D&D opeens weer populair(der) is geworden. Daarvoor was Netflix' Stranger Things nodig. Daarna (en daarvoor) kwamen de pod-casts, YouTube videos, en eindelijk, na 20 jaar, spelen mensen het weer. (Okay, da's een beetje overdreven, het is eerlijker om te zeggen dat ik zelf ook geen tijd had. Kinderen en een baan helpen daarbij niet echt 😅.)
Geschiedenis
Eerlijk gezegd leek D&D een beetje dood...
- 1974 - D&D
- 1977 - AD&D - 1e
- 1989 - AD&D 2nd edition - 2e
- 2000 - D&D - 3e - gevolgd door een update naar 3.5e
- 2008 - D&D - 4e - erg gericht op miniatures
- 2014 - D&D - 5e
Update. In 2021 wordt een nieuwe versie 'One D&D' verwacht welke backwards compatible is met 5e.
TSR produceerde een enorme hoeveelheid producten rond AD&D 2e. Er was van alles te vinden, werelden, adventures, boeken met allerlei opties, en een paar unieke werelden (met name Planescape is echt bijzonder).
Ook bij de introductie van 3e was er bakken vol materiaal. Door het vrij geven van (een deel van) de basis regels (D20) kwamen er veel andere partijen met (min of meer) D20 / D&D 3e producten op de markt. Niet alles van even goede kwaliteit, helaas...
Soorten boeken
Je kunt alle D&D boeken en producten onderverdelen in een paar groepen:
Core Rules
De Core Rules. De basis regels, dit zijn het Players Handbook (PHB), de Dungeon Masters Guide (DMG) en de Monster Manual (MM).
Voor elke versie van AD&D zijn dezelfde drie boeken beschikbaar (met natuurlijk aangepaste regels):
Campaigns / Campaign Settings
Dit zijn dozen of boeken welke een bepaalde wereld beschrijven. Een goed voorbeeld is de Forgotten Realms. Bij elke nieuwe editie werd vaak op de 'reset' knop gedrukt, waarna door een of andere epische gebeurtenis half de wereld werd omgegooid. Begrijpelijk in verband met de nieuwe regels, maar ook wel eens vervelend omdat oude materialen niet meer te gebruiken zijn.
Sommige settings, zoals Greyhawk, Mystara, Point of Light, Lankhmar, zijn langzaam uit het beeld verdwenen. De paar pogingen om ze terug te brengen hebben waren niet erg succesvol.
5e heeft niet echt een specifieke, favoriete of unieke setting.
Adventures
Kant en klare avonturen, zodat de Dungeon Master (DM) niets zelf hoeft te verzinnen.
Accessoires
Bijzondere regels, speciale vijanden, extra monsters, je kunt het zo gek niet bedenken of er is waarschijnlijk wel een book over geschreven...
90's - 2e / AD&D
Bijna iedereen die het over AD&D heeft, bedoelt eigenlijk AD&D 2nd edition...
Ergens in 1990 of zo kocht ik mijn eerste AD&D 2nd edition boek. Niet het PHB, maar een (verder niet echt nuttig) Forgotten Realms Adventures boek. Hardcover, leuke plaatjes, maar eigenlijk alleen maar goed als smaakmaker / introductie, of als aanvulling voor hen die de 1st edition doos hadden gekocht...
Desondanks was ik 'hooked'...
Kort daarna heb ik het PHB, DMG, MM en de box Forgotten Realms gekocht. Om de een of andere reden vind ik de 'boxed sets' iets extra hebben, boekjes, kaarten, soms een plastic overlay of een paar dobbelstenen (en een hoop lucht 😅) maar toch...
Hier de (inhoud van) de doos TSR1085, de Forgotten Realms setting:
(Dit plaatje is afkomstig van Wayne's Books, een van de plekken waar je ouder RPG materiaal nog kunt kopen. Vaak is er een foto van de inhoud te vinden. Een andere bron is bijvoorbeeld Momox op Amazon.com. Kijk ook eens op Marktplaats, eBay, maar schrik niet van de prijzen!)
De boeken waren zo gevonden. Spelers vinden was wat moeilijker 😒
Ook in Nederland werd het gespeeld. Maar... ik woonde destijds in het noorden van Nederland, en niemand, niemand was erin geïnteresseerd (tenzij het ging over 'brommers kieken' en bier).
Dit was echter ook de tijd van Fido en BBS'en. Via diverse nieuwsgroepen, en het op Fido gebaseerde nederlandse netwerk ICN (wie kent nog Vintek en Herberg de Gillende Geit) kreeg ik toch nog de kans het te spelen. Met name een weekend in Leeuwarden staat me nog helder voor de geest ('let's fireball it', 'foe yong hai zonder ei', 'een pizza is koud ook veel minder heet').
Twee interessante settings: Planescape (waarin alles om filosofie gaat, filosofie, en spierkracht) en Dragonlance (yep, die van de novels).
In 1997 had TSR het behoorlijk zwaar en werden ze gekocht door WOTC, de makers van Magic The Gathering.
Helemaal tegen het einde van de 90 jaren kwam het Alternity systeem. Het systeem zelf vond ik niet zo interessant (teveel tabellen) maar er zat een hele goede setting bij: Dark Matter. (Denk aan de X-Files en Fringe.) Deze is later nog een keertje omgezet naar D20 Modern.
00's - 3e
Toen kwamen buitenland, werk, vrouw, kinderen... Over de jaren heb ik diverse boeken gekocht (veel te veel, om eerlijk te zijn) maar veel heb ik niet gespeeld, alleen maar een beetje doorheen gebladerd. Er waren een paar incidentele sessies, waaronder andere tabletop RPG's zoals Amber (eentje zonder dobbelstenen) en White Wolf's World of Darkness.
Toen D&D 3e uitkwam, gaf TSR tegelijk een 'variant' van het spel vrij welke door anderen gebruikt kon worden: d20. In hele korte tijd kwamen talloze producten op de markt, misschien niet allemaal even goede kwaliteit, maar er was van alles te vinden. De basis regels waren misschien wat gemakkelijker te gebruiken, maar alle extra opties moeten heel veel DM's tot wanhoop hebben gedreven...
Ik heb een boel boeken uit deze periode, natuurlijk de PHB enzovoorts, maar ook non-TSR spul zoals het onspeelbare 400 paginas Everquest, het onafhankelijke Kingdoms of Kalamar, en Midnight (waarin de apocalypse heeft plaatsgevonden en de goeierikken het verloren hebben).
Daarnaast werd heel veel 1e / 2e materiaal online beschikbaar gemaakt in PDF vorm. (Een deel daarvan is echter niet langer beschikbaar, helaas.)
Een van mijn favorite boeken is Dynasties and Demagogues van Atlas Games. D&D is nogal 2D, met name de villains zijn meestal zo plat als het maar kan. Dit ene boek is een droom voor de DM welke een scheutje politiek evil in zijn verhaal wil stoppen... Het boek zelf is eigenlijk niet eens zo bijzonder, het gaat meer om het idee: evil is niet simpel.
Combineer het met het oude The Complete Book of Villains en oefen een maniakale lach...
3e werd snel gevolgd door 3.5e... Het kan zijn dat ik wat 3.5e boeken heb, maar ik heb er nooit doelbewust iets van gekocht.
2008 - 4e
Er waren zoveel 3e / 3.5e / d20 producten en varianten dat WOTC in 2008 besloot om 4e uit te brengen. 4e is helemaal gericht op miniatures, en heeft mij nooit zo aangesproken. Wel aardig waren de paperback uitgaves, een goedkopere print van de nomale hardcover boeken, maar wat nou precies de doelgroep was? 😶
Voor de rest... beter zo snel mogelijk vergeten... Ik heb het nooit gespeeld in een groep, en na het bekijken van de boeken zal dat mogelijk ook nooit gaan gebeuren 😏
Het enige lichtpuntje van 4e waren de (te dure) kartonnen elementen, 'Dungeon Tiles', 'City Tiles', en ronde kartonnen markers (tokens) voor karakters en monsters. Die kun je echter ook zelf wel maken.
(Da's niet helemaal aardig en fair. 4e heeft ook een aantal hele goede dingen. De opmaak van de boeken is simpeler en duidelijker. De regels zijn compacter. En de DMG is een van de betere.)
Vergeleken met de andere edities heeft 4e het nooit zo goed gedaan.
2009 - Pathfinder
WOTC besloot te stoppen met 3e / 3.5e, waarop Paizo besloot een RPG te bouwen op basis van de d20 / OGL regelset (lees: de 'open source' variant van 3e) en kreeg een grote schare aanhangers in spelers welke ontevreden waren over WOTC's 4e. Pathfinder is een soort van 3e / 3.5e met wat aanvullingen.
Ik heb de drie basis boeken liggen maar het eerlijk gezegd nooit gespeeld.
Dit jaar (2019) is er een update / rewrite voor Pathfinder gekomen, waarin behoorlijk wat verbeteringen zouden moeten staan. Misschien toch nog maar eens naar gaan kijken... Misschien ook niet 😁 want er is 5e...
2014 - 5e
5 jaar geleden kwam 5e. (5 jaar geleden al!)
5e is een versimpelde versie, een beetje terug naar af, en lijkt in een heleboel opzichten op 2e. Sommige zaken zijn wellicht iets te simpel geworden (initiative, weapon speed, cover) maar het is een stuk leuker / gemakkelijker om te spelen dan 3e en 4e.
Wat wel opvalt is het relatief kleine aantal producten wat wordt uitgebracht (vergeleken met de golf van 2e en 3e). Het zijn er wat meer dan ik in eerste instantie dacht (dank je voor de correctie, Tim 😄) maar het voelt minder (nice recovery, sir)...
Misschien omdat geen van de non-core boeken mij echt aanspreekt (met uitzondering van Aquisitions Incorporated), dat zou natuurlijk ook ook kunnen 😏
(Ik zal niet proberen deze lijst up to date te houden 😅)
Core boeken
Adventures
Ook waar in het 3e tijdperk allerlei (d20) boeken van andere firma's in de winkel te vinden waren, ligt er nu bijna niets. Online is er wel veel te vinden (heel veel zelfs). Ben je tevreden met een digitale versie, kijk dan eens op:
Daar vind je digitale versies van bijna alle (oude) boeken, maar ook de 5e producten van andere non-WOTC fabrikanten. Let goed op wat je koopt: de kwaliteit varieert, en er kunnen wel eens add-ons tussen zitten (non-PDF's) waarvoor je een (commercieel) stuk software nodig hebt.
Gek genoeg was er een tijdlang van bijna elk (ouder) WOTC product een gescande / digitale versie te koop, maar dat is niet langer het geval.
Bijna dood... en toch springlevend!
Eerlijk is eerlijk: D&D was langzaam aan het uitsterven... Paizo's Pathfinder verkocht beter dan WOTC's producten. (En 4e is een draak, sorry 😇).
Maar... D&D heeft het overleeft. Ik denk dat dit meer te danken is aan de populariteit van podcasts / webseries als Critical Role en TV shows als Stranger Things dan aan het D&D 5e product zelf, maar who cares.
Best of all: je bent (bijna 😂) geen nerd meer als de D&D speelt, het wordt aardig geaccepteerd, en is populairder dan ooit. Nerds rule!
De (gratis) Basic Rules
Misschien wel het belangrijkste product in 5e is de gratis Dungeons & Dragons Basic Rules.
(Yep, we zijn en blijven Nederlanders 😄)
Hierin zit alle basis informatie voor een D&D spel. Bekijk een paar YouTube videos, zoek een beginners avontuur op het internet, en probeer het eens uit, helemaal gratis en voor niets. De regels in de Basic Rules zijn dezelfde als in de normale boeken, alleen zijn er minder opties. (In de oudere 'starter' sets in 2e en 3e waren de regels vaak versimpeld.)
Hierdoor kan dus iedereen beginnen met spelen, zonder stevig te hoeven investeren, zonder op zoek te moeten naar een boekwinkel in de buurt (okay, Amazon en Bol.com hebben dat probleem opgelost).
Als het bevalt dan kun je later altijd nog de andere boeken kopen. Goedkoop zijn ze niet, maar er zijn duurdere hobbies... kuch... kinderen... kuch...
Omdat zoveel websites de Basic Rules (BR) gebruiken, heb ik deze maar gedownload, uitgeprint en in een ringband laten inbinden. (Maar ik blijf zeggen dat een echte PHB een betere optie is 😀) Ik zou het ook kunnen laten inbinden als een echt boek, maar dat is misschien een beetje overkill...
2009 - Pathfinder
WOTC besloot te stoppen met 3e / 3.5e, waarop Paizo besloot een RPG te bouwen op basis van de d20 / OGL regelset (lees: de 'open source' variant van 3e) en kreeg een grote schare aanhangers in spelers welke ontevreden waren over WOTC's 4e. Pathfinder is een soort van 3e / 3.5e met wat aanvullingen.
Ik heb de drie basis boeken liggen maar het eerlijk gezegd nooit gespeeld.
Dit jaar (2019) is er een update / rewrite voor Pathfinder gekomen, waarin behoorlijk wat verbeteringen zouden moeten staan. Misschien toch nog maar eens naar gaan kijken... Misschien ook niet 😁 want er is 5e...
2014 - 5e
5 jaar geleden kwam 5e. (5 jaar geleden al!)
5e is een versimpelde versie, een beetje terug naar af, en lijkt in een heleboel opzichten op 2e. Sommige zaken zijn wellicht iets te simpel geworden (initiative, weapon speed, cover) maar het is een stuk leuker / gemakkelijker om te spelen dan 3e en 4e.
Wat wel opvalt is het relatief kleine aantal producten wat wordt uitgebracht (vergeleken met de golf van 2e en 3e). Het zijn er wat meer dan ik in eerste instantie dacht (dank je voor de correctie, Tim 😄) maar het voelt minder (nice recovery, sir)...
Misschien omdat geen van de non-core boeken mij echt aanspreekt (met uitzondering van Aquisitions Incorporated), dat zou natuurlijk ook ook kunnen 😏
(Ik zal niet proberen deze lijst up to date te houden 😅)
Core boeken
- PHB - Players Handbook
- DMG - Dungeon Masters Guide
- MM - Monsters Manual
Accessoires
- Volo's Guide to Monsters
- Xanathar's Guide to Everything
- Mordenkaine's Tome of Foes
- Aquisitions Incorporated
Setting (gerelateerd)
- Sword Coast Adventure Guide
- Guildmaster's Guide to Ravnica
- Eberron - Rising from the Last War
- Hoard of the Dragon Queen
- The Rise of Tiamat
- Princes of the Apocalypse
- Out of the Abyss
- Curse of Strahd
- Tales from the Yawning Portal
- Tomb of Annihilation
- Waterdeep - Dragon Heist
- Waterdeep - Dungeon of the Mad Mage
- Ghosts of Saltmarsh
- Storm King's Thunder
- Lost Mines of Phandelver (in de Starter Set)
- Dragon of Icespire Peak (onderdeel van D&D Essentials)
- Baldur's Gate - Descent Into Avernus
- Tyranny of Dragons (bundel van eerder uitgebracht materiaal)
Overig
- D&D Basic Rules
- D&D Starter Set
- D&D Starter Set Stranger Things
- D&D Essentials
Tip: prijzen varieren van winkel tot winkel en van dag tot dag! Zal er geheid wel een paar gemist hebben... Overigens heb ik lang niet al het materiaal in een winkel zien staan: ik vrees dat je naar bol.com of Amazon moet voor sommige producten.
WinkelOok waar in het 3e tijdperk allerlei (d20) boeken van andere firma's in de winkel te vinden waren, ligt er nu bijna niets. Online is er wel veel te vinden (heel veel zelfs). Ben je tevreden met een digitale versie, kijk dan eens op:
- Dungeon Masters Guild
- DriveThru RPG (tegenwoordig dezelfde winkel met een ander likje verf)
Daar vind je digitale versies van bijna alle (oude) boeken, maar ook de 5e producten van andere non-WOTC fabrikanten. Let goed op wat je koopt: de kwaliteit varieert, en er kunnen wel eens add-ons tussen zitten (non-PDF's) waarvoor je een (commercieel) stuk software nodig hebt.
Gek genoeg was er een tijdlang van bijna elk (ouder) WOTC product een gescande / digitale versie te koop, maar dat is niet langer het geval.
Bijna dood... en toch springlevend!
Eerlijk is eerlijk: D&D was langzaam aan het uitsterven... Paizo's Pathfinder verkocht beter dan WOTC's producten. (En 4e is een draak, sorry 😇).
Maar... D&D heeft het overleeft. Ik denk dat dit meer te danken is aan de populariteit van podcasts / webseries als Critical Role en TV shows als Stranger Things dan aan het D&D 5e product zelf, maar who cares.
Best of all: je bent (bijna 😂) geen nerd meer als de D&D speelt, het wordt aardig geaccepteerd, en is populairder dan ooit. Nerds rule!
De (gratis) Basic Rules
Misschien wel het belangrijkste product in 5e is de gratis Dungeons & Dragons Basic Rules.
(Yep, we zijn en blijven Nederlanders 😄)
Hierin zit alle basis informatie voor een D&D spel. Bekijk een paar YouTube videos, zoek een beginners avontuur op het internet, en probeer het eens uit, helemaal gratis en voor niets. De regels in de Basic Rules zijn dezelfde als in de normale boeken, alleen zijn er minder opties. (In de oudere 'starter' sets in 2e en 3e waren de regels vaak versimpeld.)
Hierdoor kan dus iedereen beginnen met spelen, zonder stevig te hoeven investeren, zonder op zoek te moeten naar een boekwinkel in de buurt (okay, Amazon en Bol.com hebben dat probleem opgelost).
Als het bevalt dan kun je later altijd nog de andere boeken kopen. Goedkoop zijn ze niet, maar er zijn duurdere hobbies... kuch... kinderen... kuch...
Omdat zoveel websites de Basic Rules (BR) gebruiken, heb ik deze maar gedownload, uitgeprint en in een ringband laten inbinden. (Maar ik blijf zeggen dat een echte PHB een betere optie is 😀) Ik zou het ook kunnen laten inbinden als een echt boek, maar dat is misschien een beetje overkill...
(Links PHB, rechts mijn BR ringband.)
Meer
No comments:
Post a Comment