Wednesday, December 27, 2017

BeeClear en de slimme meter op sluipjacht (Dutch)


Dutch. Review.

De meeste huishoudens hebben tegenwoordig een 'slimme' meter. Die 'slimheid' zit hem voornamelijk in het voordeel voor de energie bedrijven die veel gemakkelijker je meter kunnen uitlezen, maar gelukkig kun je er zelf ook wat mee.

Bijvoorbeeld sluipverbruik aanpakken i.c.m. de BeeClear.


Alle sluipjacht / energie besparing gerelateerde posts op dit blog

Voornamelijk voor nerds 😅





Slimme meter

Als je een slimme meter in je meterkast hebt, kun je deze gebruiken om meer inzicht te krijgen in je verbruik. De slimme meter houdt bij hoeveel stroom je op welk moment gebruikt, en dat is handiger dan de hele dag er met een kladblok naast te gaan staan ☺

Sommige energie leveranciers (bijvoorbeeld GreenChoice) leveren een gratis app (of een gratis website) waarmee je in detail het gebruik over de hele dag kunt inzien. De mate van detail hangt af van de app of website, niet van je meter.

Een nadeel van deze diensten is dat ze niet real-time zijn, maar eenmaal per dag worden geupdate, met andere woorden je gegevens zijn altijd een dag oud, en worden weergegeven per blok van een uur.

Zoek je meer up-to-date informatie dan is het beter om je meter lokaal uit te lezen. Hier zijn verschillende oplossingen voor. Ikzelf heb de BeeClear gekocht omdat ik niet afhankelijk wilde zijn van een server van de leverancier. Een dergelijk kastje kost rond de honderd euro (www.beeclear.nl).

Andere alternativeven zijn onder andere Toon (275 euro?!?) of een zelfbouw oplossing met bijvoorbeeld de Raspberry Pi. Dat laatste levert je de meeste mogelijkheden op, maar ik was lui ☺

Een nadeel van de BeeClear is dat ik nog geen opties heb gezien om er andere stroomverbruikers of leveranciers op aan te sluiten. Het zou wel erg leuk zijn wanneer het ding ook zonnepanelen en andere meetapparaten kon tonen. Er zijn oplossingen die dat wel kunnen maar die zijn aanzienlijk duurder.


BeeClear

De BeeClear is een kleine Linux (?) computer met ongeveer dezelfde hardware als in een mobiele telefoon. Het ding ondersteunt ethernet, Wifi, en bijna alle slimme meters, en is eenvoudig aan te sluiten en te gebruiken.

Niet zo handig is de vorm van het kastje, met allemaal ronde hoeken. Ziet er leuk uit, maar een lelijkere behuizing met een paar schroefgaten was heel wat handiger geweest. Nu is het ophangen van de BeeClear in je meterkast lastig. Ik heb van een stukje wit plastic L-profiel twee beugeltjes gemaakt, en deze met dubbelzijdig tape aan de BeeClear vastgeplakt. Daarna was het kastje makkelijk in de meterkast vast te schroeven.

Wanneer je op de foto hieronder klinkt en inzoomt, kun je net de plastic hoekjes zien waarmee de BeeClear is vastgezet.


In bovenstaande foto zie je onder andere (kloksgewijs, beginnend rond 2 uur):


(Op deze foto staat nog geen antenne versterker.)

Net buiten beeld (ergens rond elf uur) zit nog een bel transformator waar ik nog eens iets aan moet doen. Die krengen vreten stroom, net als het Ziggo modem. (Foei, Ziggo, doe daar eens wat aan!)
Misschien gelijk een goed moment om je eigen meterkast ook een beetje op te schonen? ☺

Je kunt de BeeClear opnemen in je Wifi netwerk of gewoon met een kabeltje aansluiten op je router / switch. Ik heb voor het laatste gekozen. Heb je een DHCP server in je router aan staan, dan zoek je even in de client-list wat het toegewezen IP is.

(Of je gebruikt het programma Network Watcher van NirSoft, werkt ook. Voordat je de BeeClear aansluit even kijken wat er in je netwerk zit, BeeClear aansluiten, en daarna checken wat erbij is gekomen.)

De methode beschreven in de manual werkte bij mij dus niet, mogelijk door firewall / security instellingen. Uiteindelijk heb ik de BeeClear een fixed IP gegeven. (In mijn netwerk hebben alle 'vaste' apparaten een vast IP adres.)

De BeeClear wordt dus aan een kant aangesloten op je netwerk, en aan de andere kant op de P1 poort van de slimme meter. Bij mijn meter zit deze poort voorop:


Inloggen

Open een browser, ga vervolgens naar het IP adres van je BeeClear, en log in met beeclear / energie.

Gebruik je de Wifi optie niet, zet deze dan uit. Pas in ieder geval gelijk je username / password aan.

Er zijn verschillende tab bladen waarmee je allerlei grafieken boven water kunt halen. Op de 'home' pagina zie je het actuele gebruik in cijfers, op de eerste tab het actuele gebruik in een grafiek. Elke tien seconden komt er een update voor stroom, elk uur voor gas (wel het boxje 'auto update' dan aanvinken).


Het goede aan de BeeClear is dat het ook op je telefoon nog uitstekend te gebruiken is. Browse naar het juiste IP adres en je kunt ook elders in het huis het actuele stroomverbruik zien. Vervolgens kan de jacht op (sluip)verbruikers beginnen...

De makkelijkste methode is alles in de meterkast uit te zetten (behalve de groep waar de BeClear en je Wifi router op zit natuurlijk). Trek van alle apparaten in je huis de stekkers uit het stopcontact. Let vooral op apparaten met in/uitschakelgedrag, zoals koelkasten en CV ketels. Het in/uitschakelen kan heel verwarrend werken omdat het stroomverbruik zomaar opeens meer of minder wordt.

Daarna kun je eerst de groepen in de meterkast weer inschakelen. Op dat moment kom je misschien al een paar verrassingen tegen.

Daarna kun je elk apparaat weer inschakelen / inprikken, en elke keer het resultaat zien op de BeeClear.


Losse power meter

Dat werkt natuurlijk ook, met bijvoorbeeld deze Cresta:


Handig voor het bepalen van het stroomverbruik van een enkele gebruiker, iets minder handig wanneer je een grafiekje wilt maken, of totaal verbruik wilt bekijken ☺

Let op: deze meters zijn vaak onnnauwkeurig bij lage belastingen.

Toch kan het best handig zijn een dergelijke meter bij de hand te hebben. Helaas zit er (nog) geen functionaliteit in de BeeClear om externe draadloze meters toe te voegen, helaas.


Homematic

Veel van de Homematic power switches / actuators hebben ook een ingebouwde kwhr meter. Heb je al een Homematic domotica systeem, dan is dat ook een optie.



Niet alle warmte is verlies

Extreem gesteld: als het winter is, dan helpt de verspilde energie een beetje om je huis te verwarmen. In de zomer betekent het echter een extra warmtebron, dus wordt je huis extra warm. Heb je een airco, dan is al het sluipverbruik puur verlies. Heb je geen airco, dan zou je een deel van je sluipverbruik kunnen zien als verwarming. Ik heb hier verder geen rekening mee gehouden.

Natuurlijk is een warmtepomp veel efficienter (ca. 5x)...


Besparen kost geld

Oftewel: besparen betekent investeren...

Stel jezelf ook de vraag wat het doel is, hoeveel je wilt besparen, en in hoeveel tijd je een investering wilt terug verdienen.


Oude computer

Stel, een computer gebruikt 350 W, en staat 8 uur per dag aan, 300 dagen per jaar.

  350 W x 8 x 300 = 840000 Whr = 840 kWhr
  1 kWhr = euro 0.22
  840 kWhr x 0.22 = 184 euro per jaar

Het heeft niet altijd zin een apparaat gelijk te vervangen. Stel dat we een nieuwe computer aanschaffen voor 500 euro welke maar 50 W gebruikt dan kunnen we de kosten vergelijken:

Oude computer:

  aanschaf 0 euro
  verbruik 350 W x 8 x 300 x 4 / 1000 x 0.22 =  739 euro
  totaal in 4 jaar 0 + 739 = 739 euro

Nieuwe computer

  aanschaf 500 euro
  verbruik 50 W x 8 x 300 *4 / 1000 x 0.22 =  105 euro
  totaal in 4 jaar = 500 + 105 = 605 euro

In dit voorbeeld levert het dus geld op om de oude computer te vervangen, maar het voordeel is minder groot dan verwacht. En daarom gebruik ik mijn 7 jaar oude oude Dell XPS720 nog altijd... (Voor het gemak laat ik de restwaarde van het apparaat en de rente maar even achterwege, die laatste is toch negatief voor een particulier in Nederland ☺)


220V lampjes badkamer

In de badkamer zitten twee 220V spotjes, elk met een 15 W lampje. Af en toe laten de kinderen het licht aan, dus laten we uitgaan dat de spotjes gemiddeld 2 uur per dag aan staan.

  30 W x 2 x 365 * 4 / 1000 x 0.22 = 19.27 euro in 4 jaar

Twee nieuwe LED lampjes kosten 9 euro per stuk, dus 18 euro. Ik zou ze pas vervangen als de oude lampjes stuk gaan, maar dan wel gelijk door LED versies.


12V halogeenspots

Dit is zowel een nobrainer als een tricky one. Oudere halogeenspots hebben vaak een 'electronische transformator'. Die electronische transformatoren hebben vaak een minimale belasting, heb je te weinig lampjes, dan doen ze het niet.

Boven mijn buro en in de woonkamer zitten twee (Ikea) lichtrails, ieder met met vijf spots. Nemen we even alleen de rail boven het buro: de electronische transformator hiervan wil minstens 50 W zien dus ik heb nu in de rail 5 spots. Dit zijn 2 LED's van 3.5 W en 3 halogeen lampen van elk 20 W. Dit brandt gemiddeld zeker 4 uur per dag en kost me dus...

  2 x 3.5 + 3 x 20 W = 67.5 W
  67 x 4 x 365 x 4 / 1000 x 0.22 = 86 euro in 4 jaar

Zou ik alleen maar LED lampjes gebruiken:

  5 x 3.5 W =  17.5 W
  17.5 x 4 x 365 x 4 / 1000 x 0.22 = 22 euro in 4 jaar

Elk jaar sneuvelt er wel een lampje. Een vervangend LED lampje is ca. 5 euro, een vervangend halogeenlampje ca. 2 euro, dus vervanging door LED's is de moeite waard! Maar... Het probleem is dat ik ze niet zomaar kan vervangen, omdat dan de electronische transformator niet meer werkt!

Ben ik echter in staat de huidige electronische transformator door iets anders te vervangen van minder dan 86 - 22 = 64 euro, dan is het echter toch de moeite waard. Ik heb nog nergens een leuk smoelend alternatief gevonden, maar helaas moet ik nu wel want een van de oude electronische transformatoren is na 10 jaar gesneuveld... wordt vervolgd.


Telefoonoplader

Zit de hele dag in het stopcontact, en wordt niet gebruikt... Een goede (recente) lader gebruikt 0.5 W idle.

  0.5 W x 24 x 365 / 1000 x 0.22 =  0.96 euro per jaar

Een stekkerblok met schakelaar kost een euro of 7. Het heeft weinig zin om hiervoor apart een stekerblok aan te schaffen. Heb je een handvol van dit soort laders welke je met 1 schakelaar zou kunnen uitzetten dan wordt het interessanter.

Let op, oudere laders gebruiken mogelijk veel meer stroom!

Alle 'blokjes' welke warm worden zijn verdacht. Wordt er eentje warm? Verbruikt het apparaat zelf bijna geen stroom, en is het dus een transformatortje wat nutteloos stroom verbruikt? Kijk dan of je zonder kunt, het uit kunt zetten, of er een electronische voor in de plaats kunt zetten. 

Let op, pas op met goedkope 'low budget' laders!

Er is nogal wat rommel in omloop. Zorg ervoor dat je een redelijk goede kwaliteit lader hebt, is het niet voor het terug dringen van sluipverbruik, doe het dan voor het verminderen van brandgevaar.


Grootverbruikers

Van een aantal apparaten is het wel duidelijk dat ze een boel stroom verbruiken, hoewel daar best verrassingen tussen kunnen zitten...

  • Vaatwasser - 2000 tot 3000W
  • Kookplaat - 3000 tot 5000 W
  • Waterkoker - 2800 W
  • Koelkast - 50 tot 70 W
  • PC met monitor (i3) -  150 tot 300 W
  • PC met 2 monitors (Dell XPS 7 jaar oud) - 350 tot 600 W (!)
  • Homeserver - 50 W 
  • NAS - 25 W
  • Stereo installatie - 150 W
  • Pompen vloerverwarming - 50 W per stuk (2x)
  • Halogeen spotjes 12V - 70 W (tijd om de trafos te vervangen door led drivers)
  • Spotjes badkamer (2 lichtpitjes) - 50 W (!)
  • Air Cleaner - 20 W

Een deel van deze apparaten staat natuurlijk niet continu aan. Toch is er altijd wat 'laaghangend fruit'...


Stereo installatie en TV

Als er geen standby mode op zit, dan is de enige goede oplossing een schakelaar. Voor de meeste apparaten is dat geen probleem.

Alle nieuwere TV's gebruiken heel weinig stroom, dus daar heeft het uitzetten met een schakelaar niet altijd zin. (Lees: zouden weinig stroom moeten gebruiken, niet allemaal volgen ze de regels.)


Homeserver
 
Een NAS gebruikt meestal minder stroom. Heb je echter een homeserver, kijk dan eens goed naar de PSU. Meer daarover hier.


Pompen vloerverwarming

Alfa pompen gebruiken een stuk minder, maar de oudere pompen welke in onze vloerverwarming zitten gebruiken (in de middenstand) ca. 60 W per stuk. Ik heb er twee. Indien mogelijk in / uitschakelen met pomp schakelaars, of desnoods met een echt 'domotica' systeem.

Ik had niet zoveel keus (om wat andere redenen) en heb uiteindelijk een Homematic systeem gebruikt. (Een beschrijving daarvan vind je hier.)

Oude situatie:

  2 x 60 x 24 x 365 / 1000 x 0.22 =  327 euro per jaar

Nieuwe situatie (pompen draaien 6 uur per dag, 150 dagen per jaar)

  pompen 2 x 60 x 6 x 150 / 1000 x 0.22 = 23.16 euro per jaar
  Homematic 5 x 365 / 1000 x 0.22 = 0.40 euro per jaar
  totaal 23.16 + 0.40 = 23.56 euro per jaar

Het Homematic systeem was ca. 700 euro maar bespaart ca. 300 euro per jaar, dus het geheel betaalt zich binnen drie jaar terug. Ik negeer dan maar even alle tijd welke ik erin moest steken om het aan de praat te krijgen...


Oude gloeilampen / halogeen spots etc.

Gewoon vervangen door LED verlichting zodra ze kapot gaan, waar het kan. Pas op met dimmers en electronische trafos! Vaak werkt het dan niet meer...

LED lampen werken alleen met dimmers als 1. ze daarvoor ontworpen zijn, en 2. de dimmer geschikt voor LED lampen is.

Bij de laatste controle waren er nog een paar halogeenspots (LED driver issues) en een paar (oude) spaarlampen welke nog ver genoeg heen waren om ze te vervangen door LED lampen.


Wasdroger, wasmachine en vaatwasser

Kun je de was ophangen en natuurlijk laten drogen? Doen. Gebruik je de droger, doe hem dan niet te vol (dan kan de lucht niet ventileren) of te leeg (kost overbodig energie).
Check het sluipverbruik van je wasmachine. Sommige machines gebruiken tot 20 W ook al doen ze helemaal niets, zolang de draaiknop / bediening niet op 'uit' staat. Er zijn machines welke op 'uit' nog steeds stroom stelen. Voeg desnoods een schakelaar toe.

Vaatwassers zijn heel persoonlijk... in principe gebruiken ze meer dan de handafwas, maar als je stevig met de hand voorspoelt, of veel kleine afwasbeurten opspaart kan de vaatwasser zelfs vriendelijker zijn dan de handwas. Vul hem juist, dat scheelt enorm (stroom en stress ☺).


Sluipverbruikers

Dit zijn de lastpakken.

1. Zet alles in de meterkast uit (behalve de groep waar de BeeClear en je Wifi router op zit natuurlijk). Het stroomverbruik wat je nu ziet is router en BeeClear en hopelijk niets anders ☺

2. Schakel alle apparatuur in het huis uit en / of trek alle stekers eruit.

3. Schakel vervolgens de eerste groep in. Als er opeens meer stroom wordt verbruikt ben je mogelijk een apparaat vergeten, of is het iets wat niet uitgeschakeld kan worden. Denk aan deurbel trafos of een ventilatie systeem.

4. Doe dit tot alle groepen weer ingeschakeld zijn, maar laat de apparaten nog even uit het stopcontact. Je hebt nu het totale sluipverbruik zonder 'extras'.

5. Prik nu, apparaat na apparaat, de stekers er weer in, en check elke keer hoeveel stroom het apparaat gebruikt. Bewaar de koelkasten, driepvriezers, (vloer)verwaming en dergelijke systemen voor het laatst, deze schakelen zelf steeds in en uit wat het zoeken naar sluipverbruikers bemoeilijkt.

Ik vond helaas geen verrassende gebruikers (dus misschien had ik de BeeClear niet moeten kopen ☺)...


Koelkast

50 tot 70 W, 2x, waarbij de koelkast boven veel vaker aanslaat dan verwacht ook al zou deze energetisch veel zuiniger moeten zijn dan die beneden. Het kan niet uit een van de twee te vervangen, en als er eentje kapot gaat kan het amper uit om een (energetisch) betere te kopen...


Homeserver 

Was 50 W, nu 5 W. De server schakelt automatisch in middels WOL, indien nodig, en uit elke nacht om 01:00. Verder heb ik de PSU vervangen door een zuinigere voeding wat heel veel scheelde. Rust verbruik circa 5 W, maar dat moet nog iets te verlagen zijn: de PC gaat nu in sleep mode, maar er is ook nog deep sleep wat het verbruik terug brengt naar 2 W. Windows werkt alleen (nog) niet mee...


Pompen vloerverwarming

Was ca. 60 W per stuk (2x), nu 5 W (2x). Opgelost met een Homematic systeem. Het sluipverbruik is het verbruik van het Homematic systeem (geschat, diverse actuators plus de CCU2).


Ventilatie systeem

50 W. Hier moet ik nog mee spelen, de WTW heeft drie standen, en staat normaal altijd op 2. Als er op stand 1 voldoende ventilatie is moet ik daar mogelijk naar terug.


Ziggio modem, wifi routers, switches

Ziggo kabelmodem, 20 W. Foei, Ziggo! Jullie kabelmodems kosten Nederland minstens 16 miljoen euro per jaar! En ik heb dan nog een redelijk courant exemplaar bij een goedkoop abbonnement, dus zonder gekke functies.

Wifi router, AC1750bgn, 4 poorts, 5W. Helaas heb ik er twee omdat de dekking op de bovenste verdieping knudde was. (En als Ziggo's modem nou een fatsoenlijke Wifi dekking had gehad, dan was de extra router op de begane grond helemaal niet nodig...)

1x switch, 24 poorts, 10 W. 2x switch, 8 poorts, 2 W. Dit vind ik een beetje teleurstellend voor de grote 24 poorts switch. Wanneer je op de doos kijkt en daar met hele grote letters 'energy efficient' ziet staan, en het ding heeft 3 keer zoveel poorten, dan zou ik niet 5x zoveel verbruik verwachten... Helaas kan ik de switches niet uitschakelen omdat ze een essentieel deel van het netwerk zijn.

(Zou ik vandaag de dag een huis laten bouwen, dan liet ik er een enorm pak CAT5e kabel, danwel lege buizen in gooien zodat er maar 1 switch noodzakelijk zou zijn, ergens in een centrale ruimte.) 

Al met al gebruikt het thuisnetwerk met 3 switches, 2 wifi routers, alarm systeem, Homematic CCU2, BeeClear en het Ziggo modem 48 W, en dat is best wel veel (90 euro per jaar). Helaas is een deel ervan uitzetten wat listig, want dan raak ik ook internet enzovoorts kwijt, doet mijn alarm het niet meer, gaan de telefoons hun data bundels gebruiken, enzovoorts.

De grootste boosdoener is uiteraard Ziggo's kabelmodem. Heb je een wat slimmer apparaat zoals een Horizon box dan kan de schade nog groter zijn.


Magnetron (klok), wekkers, laders

Geen verrassingen, niet dat ik van plan was de magnetron te vervangen omdat de klok een watt teveel gebruikt... maar toch.

Reken voor het gemak 2 W per apparaat, zal meestal wel minder zijn. De vaatwasser was wat verrassend, zonder actief programma maar wel 'aan' gebruikt het ding 2 W, en dat is een beetje veel voor een LED displaytje en een (stilstaande) timer...


PC's en randapparatuur

Hier is nogal wat variatie in te vinden! Een recente PC moet uit kunnen met (minder dan) 0.5 W, maar helaas zijn er toch nogal wat machines welke zich daar niet aan houden. Check voor de zekerheid even je BIOS options, maar als de voeding van de PC wat minder van kwaliteit is kun je daar weinig aan doen (je kunt natuurlijk altijd overwegen alleen de voeding te vervangen).

In een recente machine gebruikt shut down 0.5 W, deep sleep 2 W (wordt niet altijd ondersteund), regular sleep 5 W, idle 50 W (aan maar zonder draaiende programmas). Auto shut-down heeft dus zeker zin bij PC's (maar doet niet altijd wat het moet doen onder Windows, zucht).

Kijk ook naar je randapparatuur: routers, switches, monitoren, luidsprekers, externe drives, USB hubs, en meer van dat soort dingen. Mijn PC's staan meestal in shutdown en ik heb gekozen voor een 'Brennenstuhl' stekerdoos welke alle randapparatuur uitschakelt wanneer mijn PC uit staat, dus wanneer ik de PC uitschakel gaat ook al mijn randapparatuur uit. (Ja, de kabels hadden netter gekund ☺)


Printers

Of je een printer de hele tijd aan / uit kunt zetten hangt van de printer af. Sommige inkjet printers maken hun koppen vaker schoon wanneer ze aan / uit worden gezet, bij andere printers maakt het niet uit. Zet in ieder geval de inkjet printer niet uit wanneer deze een 'schoonmaakactie' uitvoert.


Resultaat

Zonder koelkasten gebruik ik ca. 140 watt (sluipverbruik) waarvan 50 W ventilatie en 50 W netwerk, blijft er nog 40 W overig sluipverbruik... nog even doorzoeken dus of er nog iets te besparen valt. Het meeste heb ik al gevonden, maar er is nog een watt of 20 welke extra aandacht verdient...





No comments:

Post a Comment